(၁)
တာပြန္ၿမိဳ႕ျဖစ္ေပၚလာပံုသမိုင္းအက်ဥ္း
***************************
ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၁၃ ခု၊ ခရာဇ္သကၠရာဇ္ ၁၈၅၂ ခုႏွစ္ ပုဂံမင္းလက္ထက္တြင္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရႏွင့္
ျမန္မာမင္းတို႔ ဒုတိယအႀကိမ္ စစ္ပြဲျဖစ္ပြားခဲ့ရာ
ျမန္မာမင္းတို႔ဘက္မွ အေရးနိမ့္၍ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အစိုးရအား ျမန္မာမင္းက ျပည္ၿမိဳ႕အထက္
ေျမထဲၿမိဳ႕(ေအာင္လံ)ႏွင့္ ေတာင္ငူၿမိဳ႕အထိ ျမန္မာျပည္ ေအာက္ပိုင္းကို ေပးလိုက္ရသည္။
ဤသို႔ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရက ျမန္မာျပည္ ေအာက္ပိုင္းကို သိမ္းယူႏိုင္ခြင့္ ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ျပည္ခ႐ိုင္ႏွင့္ သာယာဝတီခ႐ိုင္အပါအဝင္ သာယာဝတီ နယ္ႀကီးကိုကား တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ အုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္ မရခဲ့ေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔၏ တာပြန္ၿမဳိ႕သူႀကီး သာယာဝတီနယ္၏ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ေဂါင္းႀကီး၊ ဗိုလ္ေဂါင္းေလးႏွင့္ သာယာဝတီနယ္သားမ်ားသည္ အႏိုင္မခံ အ႐ႈံးမေပး သူ႔ကြ်န္မခံလိုေသာ စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အစိုးရအား လက္နက္မခ်ပဲ ဆက္လက္၍ ခုခံတိုက္ခိုက္ ေတာ္လွန္ေနေသာေၾကာင့္တည္း။
နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အား ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ေနေသာ တာပြန္ၿမိဳ႕သူႀကီး ဗိုလ္ေဂါင္းႀကီးႏွင့္ သာယာဝတီ နယ္သူနယ္သားမ်ားသည္ လက္နက္အင္အား မယွဥ္သာေသာ္လည္း အာဇာနည္သူရဲေကာင္း စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ သာယာဝတီနယ္သားမ်ားပီပီ အႏိုင္မခံ၊ အ႐ႈံးမေပး၊ ဒူးမေထာက္၊ အလံမလွဲပဲ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အား (၈)ႏွစ္တိုင္တိုင္ ခုခံတိုက္ခိုက္ေနသျဖင့္ အဂၤလိပ္အစိုးရသည္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ မရခဲ့ေခ်။ ဤသို႔ရွိေနစဥ္ ခရာဇ္သကၠရာဇ္ ၁၈၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာပိုင္ႏွင့္ အဂၤလိပ္ပိုင္ နယ္ေျမကို ကူးသန္းေနခိုက္ အမိန္႔ကို မနာခံဟုဆိုကာ ျမန္မာမင္း၏ နယ္ျခားေစာင့္ စစ္တပ္မွ ဗိုလ္ေဂါင္းႀကီးအား ပစ္သတ္လိုက္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ သာယာဝတီခ႐ိုင္၊ တာပြန္ၿမိဳ႕သား စစ္ေခါင္းေဆာင္ အာဇာနည္ မ်ိဳးခ်စ္ သူရဲေကာင္း ဗိုလ္ေဂါင္းႀကီးသည္ က်ဆံုးသြားခဲ့ရေလသည္။
တာပြန္ၿမိဳ႕ျဖစ္ေပၚလာပံုသမိုင္းအက်ဥ္း
***************************
ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၁၃ ခု၊ ခရာဇ္သကၠရာဇ္ ၁၈၅၂ ခုႏွစ္ ပုဂံမင္းလက္ထက္တြင္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရႏွင့္
ျမန္မာမင္းတို႔ ဒုတိယအႀကိမ္ စစ္ပြဲျဖစ္ပြားခဲ့ရာ
ျမန္မာမင္းတို႔ဘက္မွ အေရးနိမ့္၍ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အစိုးရအား ျမန္မာမင္းက ျပည္ၿမိဳ႕အထက္
ေျမထဲၿမိဳ႕(ေအာင္လံ)ႏွင့္ ေတာင္ငူၿမိဳ႕အထိ ျမန္မာျပည္ ေအာက္ပိုင္းကို ေပးလိုက္ရသည္။
ဤသို႔ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရက ျမန္မာျပည္ ေအာက္ပိုင္းကို သိမ္းယူႏိုင္ခြင့္ ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ျပည္ခ႐ိုင္ႏွင့္ သာယာဝတီခ႐ိုင္အပါအဝင္ သာယာဝတီ နယ္ႀကီးကိုကား တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ အုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္ မရခဲ့ေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔၏ တာပြန္ၿမဳိ႕သူႀကီး သာယာဝတီနယ္၏ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ေဂါင္းႀကီး၊ ဗိုလ္ေဂါင္းေလးႏွင့္ သာယာဝတီနယ္သားမ်ားသည္ အႏိုင္မခံ အ႐ႈံးမေပး သူ႔ကြ်န္မခံလိုေသာ စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အစိုးရအား လက္နက္မခ်ပဲ ဆက္လက္၍ ခုခံတိုက္ခိုက္ ေတာ္လွန္ေနေသာေၾကာင့္တည္း။
နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အား ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ေနေသာ တာပြန္ၿမိဳ႕သူႀကီး ဗိုလ္ေဂါင္းႀကီးႏွင့္ သာယာဝတီ နယ္သူနယ္သားမ်ားသည္ လက္နက္အင္အား မယွဥ္သာေသာ္လည္း အာဇာနည္သူရဲေကာင္း စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ သာယာဝတီနယ္သားမ်ားပီပီ အႏိုင္မခံ၊ အ႐ႈံးမေပး၊ ဒူးမေထာက္၊ အလံမလွဲပဲ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အား (၈)ႏွစ္တိုင္တိုင္ ခုခံတိုက္ခိုက္ေနသျဖင့္ အဂၤလိပ္အစိုးရသည္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ မရခဲ့ေခ်။ ဤသို႔ရွိေနစဥ္ ခရာဇ္သကၠရာဇ္ ၁၈၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာပိုင္ႏွင့္ အဂၤလိပ္ပိုင္ နယ္ေျမကို ကူးသန္းေနခိုက္ အမိန္႔ကို မနာခံဟုဆိုကာ ျမန္မာမင္း၏ နယ္ျခားေစာင့္ စစ္တပ္မွ ဗိုလ္ေဂါင္းႀကီးအား ပစ္သတ္လိုက္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ သာယာဝတီခ႐ိုင္၊ တာပြန္ၿမိဳ႕သား စစ္ေခါင္းေဆာင္ အာဇာနည္ မ်ိဳးခ်စ္ သူရဲေကာင္း ဗိုလ္ေဂါင္းႀကီးသည္ က်ဆံုးသြားခဲ့ရေလသည္။
